Μουσεία
Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας
Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας περιλαμβάνει τα απολιθώματα σπονδυλωτών και ασπόνδυλων που βρέθηκαν στη περιοχή, ορυκτά και πετρώματα της Λέσβου, καθώς και δείγματα από τη σύγχρονη πανίδα και χλωρίδα του νησιού. Η Συλλογή Φυσικής Ιστορίας Βρίσας εγκαινιάσθηκε το Σεπτέμβριο του 1999. Καταρτίστηκε από το υλικό των ερευνών υπαίθρου, που διεξήχθησαν στη περιοχή από την ερευνητική ομάδα του Πανεπιστήμιου Αθηνών, καθώς και από τις δωρεές των κατοίκων της περιοχής. Σήμερα λειτουργεί σαν παράρτημα του Μουσείου Παλαιοντολογίας και Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στεγάζεται στο χώρο του παλαιού παρθεναγωγείου της Βρίσας.
Μουσείο Ούζου Πλωμαρίου της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη
Δίπλα στα σύγχρονα, ιδιόκτητα αποστακτήρια της Ποτοποιίας Βαρβαγιάννη, βρίσκεται το Μουσείο του Ούζου της οικογένειας Βαρβαγιάννη, της παλαιότερης (έτος ιδρύσεως 1860) και πλέον επώνυμης οικογενειακής ποτοποιίας της Λέσβου, που ακμάζει μέχρι σήμερα. Στο μουσείο εκτίθενται τα πρώτα εργαλεία που χρησίμευαν για την εμφιάλωση και την επικόλληση της ετικέτας και το πρώτο καζάνι της οικογένειας Βαρβαγιάννη.
Mουσείο Φυσ. Iστορίας Απολιθωμένου Δάσους Σιγρίου
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου ιδρύθηκε το 1994 με σκοπό τη μελέτη, προστασία, συντήρηση και ανάδειξη του Απολιθωμένου Δάσους Λέσβου, που αποτελεί ένα διατηρητέο φυσικό μνημείο με παγκόσμια αναγνώριση. Η έδρα του Μουσείου βρίσκεται στον οικισμό Σίγρι της Δυτικής Λέσβου, στο κέντρο της προστατευόμενης περιοχής του Απολιθωμένου Δάσους και στεγάζεται σε ένα σύγχρονο κτήριο 1.600 τ.μ.
Ιστορικό ελαιοτριβείο Βρανά
Το ιστορικό ελαιοτριβείο Βρανά είναι ένα από τα πρώτα ατμοκίνητα εργοστάσια της πρώιμης βιομηχανικής επανάστασης του 19ου αιώνα στη Λέσβο. Κτισμένο το 1887 στο ανατολικό άκρο του Παπάδου της Γέρας - που από τα μέσα του 19ου αιώνα ήταν ήδη ένα από τα σημαντικότερα χωριά της Γέρας και οικονομικό κέντρο μιας περιοχής με μακραίωνη ελαιοκομική παράδοση - από τον προύχοντα Νικόλαο Βρανά, παππού του νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, το ελαιοτριβείο λειτούργησε συνεχώς ως τις αρχές της δεκαετίας του 1970.
Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου
Το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου (ΜΒΕΛ), στην Αγία Παρασκευή Λέσβου,
δημιουργήθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), το οποίο έχει και την ευθύνη για
τη λειτουργία του. Στεγάζεται στο χώρο του παλαιού κοινοτικού ελαιοτριβείου, η χρήση του οποίου
παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα από τον Δήμο Αγίας Παρασκευής. Το έργο εντάχθηκε στο Περιφερειακό
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου 2000-2006 και χρηματοδοτήθηκε από το Γ΄ Κοινοτικό
Πλαίσιο Στήριξης. Το ΜΒΕΛ ανήκει στο δίκτυο θεματικών τεχνολογικών μουσείων του Π.Ι.Ο.Π. και
αποτελεί λογική συνέχεια του Μουσείου της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη.
δημιουργήθηκε από το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), το οποίο έχει και την ευθύνη για
τη λειτουργία του. Στεγάζεται στο χώρο του παλαιού κοινοτικού ελαιοτριβείου, η χρήση του οποίου
παραχωρήθηκε στο Ίδρυμα από τον Δήμο Αγίας Παρασκευής. Το έργο εντάχθηκε στο Περιφερειακό
Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου 2000-2006 και χρηματοδοτήθηκε από το Γ΄ Κοινοτικό
Πλαίσιο Στήριξης. Το ΜΒΕΛ ανήκει στο δίκτυο θεματικών τεχνολογικών μουσείων του Π.Ι.Ο.Π. και
αποτελεί λογική συνέχεια του Μουσείου της Ελιάς και του Ελληνικού Λαδιού στη Σπάρτη.
Το συγκρότημα της Αγίας Παρασκευής αναδεικνύεται σε "μουσείο του εαυτού του", με αποκατάσταση
των αρχιτεκτονικών και μηχανολογικών στοιχείων στην ιστορική τους μορφή. O σωζόμενος ιστορικός
εξοπλισμός, που έχει αποκατασταθεί, αναδεικνύεται υποδειγματικά, μέσω της "επιδεικτικής" λειτουργίας
του και της πλαισίωσής του με ψηφιακές παραγωγές. Παρουσιάζεται η εξέλιξη των μηχανημάτων, με
έμφαση στις αλλαγές που επέφερε η εισαγωγή της μηχανικής κίνησης στην ελαιοπαραγωγή. Στο κυρίως
κτήριο, δίνεται έμφαση στα τρία βασικά στάδια της διαδικασίας παραγωγής ελαιολάδου (σύνθλιψη
του καρπού, συμπίεση του ελαιοπολτού, διαχωρισμός του λαδιού από το νερό) και γίνεται αναφορά στη
συμπληρωματική λειτουργία του αλευρόμυλου.
των αρχιτεκτονικών και μηχανολογικών στοιχείων στην ιστορική τους μορφή. O σωζόμενος ιστορικός
εξοπλισμός, που έχει αποκατασταθεί, αναδεικνύεται υποδειγματικά, μέσω της "επιδεικτικής" λειτουργίας
του και της πλαισίωσής του με ψηφιακές παραγωγές. Παρουσιάζεται η εξέλιξη των μηχανημάτων, με
έμφαση στις αλλαγές που επέφερε η εισαγωγή της μηχανικής κίνησης στην ελαιοπαραγωγή. Στο κυρίως
κτήριο, δίνεται έμφαση στα τρία βασικά στάδια της διαδικασίας παραγωγής ελαιολάδου (σύνθλιψη
του καρπού, συμπίεση του ελαιοπολτού, διαχωρισμός του λαδιού από το νερό) και γίνεται αναφορά στη
συμπληρωματική λειτουργία του αλευρόμυλου.
Οι παλαιές αποθήκες ελαιοκάρπου λειτουργούν ως συμπληρωματικές εκθετικές μονάδες, που
προβάλλουν το ανθρώπινο στοιχείο. Στις μεγάλες αποθήκες γίνεται ιδιαίτερη αναφορά: α) στην ιστορία
του κοινοτικού ελαιοτριβείου της Αγίας Παρασκευής, με έμφαση στην πρωτοποριακή διαδικασία της
κοινοτικής ιδιοκτησίας και στον αντίκτυπό της στις κοινωνικές και οικονομικές δομές της περιοχής· β)
στην εκμηχάνιση της ελαιουργίας στη Λέσβο· και γ) στο ευρύτερο κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο. Στις
μικρές αποθήκες παρουσιάζεται ο κύκλος των εργασιών που συνδέονται με την ελαιοπαραγωγή. Το
Μουσείο περιλαμβάνει επίσης αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, κυλικείο, καθώς και μικρό υπαίθριο
αμφιθέατρο.
προβάλλουν το ανθρώπινο στοιχείο. Στις μεγάλες αποθήκες γίνεται ιδιαίτερη αναφορά: α) στην ιστορία
του κοινοτικού ελαιοτριβείου της Αγίας Παρασκευής, με έμφαση στην πρωτοποριακή διαδικασία της
κοινοτικής ιδιοκτησίας και στον αντίκτυπό της στις κοινωνικές και οικονομικές δομές της περιοχής· β)
στην εκμηχάνιση της ελαιουργίας στη Λέσβο· και γ) στο ευρύτερο κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο. Στις
μικρές αποθήκες παρουσιάζεται ο κύκλος των εργασιών που συνδέονται με την ελαιοπαραγωγή. Το
Μουσείο περιλαμβάνει επίσης αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, κυλικείο, καθώς και μικρό υπαίθριο
αμφιθέατρο.
Το Μουσείο Βιομηχανικής Ελαιουργίας Λέσβου επιδιώκει να προβάλει τη βιομηχανική κληρονομιά, τόσο
στον τομέα της ελαιουργίας όσο και στο ευρύτερο πεδίο της τεχνολογίας, αλλά και να την εντάξει στα
αρχιτεκτονικά, κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενά της. Το ΜΒΕΛ αποτελεί επιπρόσθετα μέλος του
δικτύου Μουσεία Ελιάς της Μεσογείου.
στον τομέα της ελαιουργίας όσο και στο ευρύτερο πεδίο της τεχνολογίας, αλλά και να την εντάξει στα
αρχιτεκτονικά, κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενά της. Το ΜΒΕΛ αποτελεί επιπρόσθετα μέλος του
δικτύου Μουσεία Ελιάς της Μεσογείου.
ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΠ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 2000-2006 ΚΑΙ ΤΗΝ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ